Wanneer wordt stress ong gezond? Dit moet u weten

Chronische stress draagt bij aan psychische aandoeningen, iets dat 43,5 % van de Nederlanders ooit ervaart (Koert Hendriks, 2025). Stress is een natuurlijke reactie op een uitdaging, maar kan schadelijk worden als spanning te lang aanhoudt.

Kernidee: stress wordt pas ongezond wanneer hoge druk aanhoudt zonder hersteltijd.

Stresssoorten begrijpen

Stress is de reactie van het lichaam op verandering of gevaar, via een hormonenstoot die vechten, vluchten of bevriezen mogelijk maakt (Psychology Today). Men onderscheidt drie typen stress:

• Acute stress: korte, intense reactie op een onmiddellijke prikkel.
• Episodisch acute stress: herhaalde kortdurende stress die relaties en werk aantast.
• Chronische stress: aanhoudende spanning bij langdurige problemen zoals armoede of werkdruk (Psychology Today).

Schadelijke stress herkennen

Niet elke stress is schadelijk, maar het wordt ongezond als herstel ontbreekt. Men ervaart dan fysieke, emotionele en gedragsmatige symptomen (Cleveland Clinic).

Tekenen en symptomen

• Irritatie, angst of stemmingswisselingen
• Slaapproblemen en constante vermoeidheid
• Hoofdpijn, rugpijn of maagklachten

Drempel voor ongezondheid

Stress wordt ongezond wanneer het lichaam geen kans krijgt te herstellen. Aanhoudende prikkels zonder pauze leiden na weken tot maanden tot chronische overbelasting.

Gezondheidsrisico’s van stress

Lichamelijke klachten

Langdurige stress verhoogt het risico op hoge bloeddruk, hartziekte, beroerte, obesitas en diabetes (Mayo Clinic). Voor een overzicht van andere processen die worden beïnvloed, zie waar is stress slecht voor.

Mentale klachten

Chronische stress kan leiden tot depressie of angststoornissen (Cleveland Clinic). Onopgeloste spanning vermindert bovendien de concentratie en veerkracht.

Preventietechnieken toepassen

Goed nieuws, men kan stress beheersen met enkele praktische stappen.

Zelfzorgpraktijken

• Lichaamsbeweging: dagelijks 30 minuten wandelen of yoga
• Ademhalingsoefeningen: korte meditaties tijdens de werkdag
• Voldoende slaap: streef naar 7 tot 9 uur per nacht
• Sociale steun: praten met vrienden, familie of collega’s

Professionele hulp

Als klachten aanhouden, is medisch advies verstandig. Bij pijn op de borst, kortademigheid of intense duizeligheid raadpleegt men direct een arts (Mayo Clinic). Voor psychische klachten kan een counselor of therapeut ondersteuning bieden.

Recap en volgende stap

• Stress helpt bij korte pieken, maar wordt ongezond bij aanhoudende druk.
• Er zijn acute, episodisch acute en chronische stress.
• Symptomen zoals slaapproblemen en pijn wijzen op schadelijke stress.
• Langdurige effecten kunnen fysieke en mentale gezondheidsproblemen veroorzaken.
• Zelfzorg en professionele hulp helpen bij herstel.

Men kan vandaag nog beginnen met ademhalingsoefeningen of een wandeling inlassen. Zo blijft stress een bondgenoot in plaats van een vijand.