9 tips voor zorgprofessionals tijdens de corona-crisis

Beste zorgprofessional,

Je bent bezig om een absolute topprestatie te leveren. Je hebt al een zware en heftige periode achter je en het lijkt erop dat het nog niet voorbij is helaas. Ik hoop van harte dat de politiek deze periode en het belang van jouw werkzaamheden blijft onthouden als er weer eens bezuinigd moet worden.

Een topprestatie lever je niet zomaar en een constante topprestatie al helemaal niet. Die komt pas tot stand als een aantal processen in je lichaam in gang worden gezet. Het stresssysteem helpt je hierbij. Het laat je bloeddruk stijgen, het versnelt je ademhaling en hartslag en zorgt ervoor dat je spijsvertering en immuunsysteem op een lager pitje komen te staan. Al deze factoren maken je extra alert, meer geconcentreerd en zorgen ervoor dat je langer kunt doorwerken en die topprestatie kunt leveren. Onmisbaar dus, die ‘aan’- stand, zeker nu!

Veel in de ‘aan’-stand staan, kun je over het algemeen best een tijdje zonder problemen volhouden. Zeker als je ook regelmatig de ‘uit’- stand weet te vinden door bijvoorbeeld te pauzeren, te vertragen, mediteren of te slapen. Dan krijgt je lichaam de kans om tot herstel te komen van de geleverde (top)prestatie en blijft het in een zekere balans. De kans op het ontwikkelen van (stress)klachten, zoals hoofdpijn, rusteloosheid, prikkelbaarheid, slaapproblemen en concentratieproblemen (en dus verminderd kunnen presteren), is dan lager.

Topsporters weten dit al lang. Zij weten dat ze niet aaneengesloten een topprestatie kunnen leveren, omdat ze anders overtraind kunnen raken en dus juist minder goed gaan presteren. Zij passen hierop hun training aan en zorgen voor hersteltijd na inspanning. Omdat we eigenlijk allemaal bedrijfs-atleten zijn, kunnen we een voorbeeld nemen aan de topsport. En daar wringt nu mogelijk de schoen, want lukt het je nu om voldoende hersteltijd te nemen? Of blijf je eigenlijk constant ‘aanstaan’, ook als je thuis bent? Waar je normaal gesproken mogelijk thuis goed kan afschakelen van je werkdag, is dit nu waarschijnlijk moeilijker. Het is een onzekere periode, je maakt heftige gebeurtenissen mee, de kinderen zitten regelmatig thuis vanwege corona op school en ook je huishouden blijft de benodigde aandacht vragen.

Helaas zijn veel zorgprofessionals inmiddels al overbelast, overspannen of opgebrand. Ik hoop dat jou dit bespaard blijft. Vandaar dat ik wat tips voor je op een rijtje heb gezet die je kunt meenemen tijdens je werkzaamheden. Zo kun je de beste zorg blijven geven terwijl je, zo goed als dat nu kan, ook voor jezelf blijft zorgen.

Word een superslaper. De overtreffende trap van herstellen is slapen. Tijdens het slapen vinden herstelwerkzaamheden in je lichaam plaats die met geen enkele andere vorm van pauze te overtreffen zijn. Het zorgt er onder andere voor dat je herstelt van de dag en oplaadt voor de nieuwe dag en een nieuwe prestatie. Denk maar eens aan Joop Zoetemelk die de Tour de France won en aangaf deze overwinning aan slaap te danken te hebben. Na elke etappe ging hij linea recta naar zijn hotel, at hij en sliep vervolgens tot de volgende dag.

Tips die hierbij kunnen helpen:

– Zorg dat je op tijd rust neemt voordat je naar bed gaat. D.w.z. even geen telefoon, netflix of andere input meer.

– Zorg voor een slaaproutine. Je kunt je lijf namelijk leren dat het bij bepaalde handelingen in rust komt. Dan is het makkelijker om in te slapen.

– Slaap gemiddeld 7 tot 9 uur per nacht.

– Doe een powernap. Kom je thuis en gaat het daar ook nog even door met thuisonderwijs, koken, etc. probeer dan kort (20 min) een powernap te doen zodat je weer even nieuwe energie kunt tanken. (zie onderstaande infographic van sportarts Kasper Janssen)

Pauzeer. Waarschijnlijk is het lastig of zelfs onmogelijk om pauze te nemen, maar als het even kan probeer het dan toch. Pak dan niet je telefoon om door social media te scrollen of je whatsappberichten te bekijken. Probeer juist de prikkels te verminderen, loop een rondje of blijf even wat langer op het toilet zitten.

Vertraag. Lukt het echt niet om pauze te nemen zoek het dan in kleine dingen om je adrenalinepeil omlaag te brengen. Zoek momenten dat je hiermee even met aandacht mee bezig kan zijn. Voorbeelden van wanneer dit mogelijk kan is tijdens toiletbezoek, het wisselen van kleding of het verschonen van een bed.

– Probeer je ademhaling te vertragen. Omdat je ademhaling waarschijnlijk wat versnelt tijdens je werk kan het kort even ontspanning geven als je met aandacht probeert je ademhaling te vertragen.

– Moet je van kleding wisselen, een bed verschonen of een apparaat schoonmaken, vertraag deze handeling dan en doe het met aandacht. Het geeft even een moment van rust in een hectische dag en je adrenalinepeil zal even omlaag zakken.

Routineer. Het is zinvol om met collega’s gezamenlijk de dienst op te starten en af te ronden. Maak er bijvoorbeeld vaste prik van om met z’n allen, indien mogelijk uiteraard, de dienst even voor én na te bespreken.

Hoe gaat het met iedereen? Hoe zorgen we goed voor elkaar? Wat heeft iedereen nodig?

Routines helpen je om je op te laden voor je werk en helpen je af te schakelen na je werk. Zo kun je makkelijker in de benodigde ‘uit’-stand komen.

Optimisme. Probeer positief te blijven ondanks de vervelende zaken die gebeuren. Ben trots op jezelf en op het werk dat je levert. Negatieve gedachten en emoties triggeren een stressreactie en dat wil je nu zoveel mogelijk voorkomen.

Help en steun elkaar hierin door je gedachten en emoties bespreekbaar te houden.

Eet en drink gezond. In tijden van stress en weinig tijd, is de neiging om ongezond te gaan eten aanwezig. Dit is uiteraard geen enkel probleem mits het met beleid gebeurt. Blijf matigen met alcohol, cafeïne en toegevoegde suikers.

Gezonde voeding zorgt er mede voor dat je meer weerstand hebt en het voorziet je van de juist energie en voedingsstoffen die je nodig hebt voor je topprestatie.

Prioriteer en delegeer. Bedenk in deze periode goed wat je persé moet doen en wat je kunt uitstellen door later. Onderzoek ook welke zaken eventueel door andere mensen gedaan kunnen worden. Dit kan jou tijd opleveren waarin je aandacht kunt besteden aan je herstel. Ook hiervoor geldt, alle kleine beetjes helpen.

Verzuim voorkomen?