Gevoelens
Lastige emoties zoals angst, verdriet, frustratie, of schaamte kunnen je ervan weerhouden om te leven naar je waarden en behoeften omdat ze ongemak en spanning oproepen. Wanneer je deze emoties probeert te vermijden, leidt dit vaak tot vermijdingsgedrag. Dit kan betekenen dat je belangrijke acties uitstelt of vermijdt die in lijn liggen met je waarden, omdat je de pijn of het ongemak niet wilt voelen.
In plaats van gericht te zijn op wat voor jou echt belangrijk is, kun je gevangen raken in pogingen om deze lastige emoties te controleren of te onderdrukken. Dit kan ertoe leiden dat je ver van je waarden en behoeften afdrijft, wat vaak resulteert in onvrede en ontevredenheid op de lange termijn.
Om vrijere en bewustere keuzes te maken, moet je leren om lastige emoties te accepteren, in plaats van ze te vermijden. Acceptatie betekent niet dat je van de emoties houdt of dat ze prettig zijn, maar dat je ze toelaat zonder dat ze je acties sturen.
Hier zijn twee oefeningen die je helpen om minder bezig te zijn met vermijden en meer met acceptatie, zodat je vrijer kunt kiezen hoe je handelt in lijn met je waarden en behoeften.
– BELANGRIJK –
SCHRIJF ZOVEEL MOGELIJK GEVOELENS OP DIE JOU ER (POTENTIEEL) VAN WEERHOUDEN OM TE LEVEN NAAR WAARDEN EN BEHOEFTEN. ALS JE ZE VERMIJD, SCHRIJF DAN OP WELKE STRATEGIE JE GEBRUIKT EN HOE JE DAT HERKENT BIJ JEZELF, ALS JE ZE CONTROLEERT, SCHRIJF DAN OP HOE JE DAT DOET, WELKE REGELTJES DAARBIJ HOREN, ETC. HOE CONCRETER HOE BETER! |
Onderstaande oefeningen kunnen je hierbij helpen:
Oefening 1: "De emotionele golf"
Doel: Leren omgaan met lastige emoties door ze te zien als golven die komen en gaan, in plaats van iets dat je moet vermijden. Dit creëert ruimte om te handelen naar je waarden, ook al zijn de emoties aanwezig.
Stap 1: Identificeer een lastige emotie
Denk aan een recente situatie waarin je een sterke, lastige emotie ervoer, zoals angst, verdriet, of frustratie. Dit kan een situatie zijn waarin je vermijdingsgedrag vertoonde om de emotie niet te hoeven voelen.
- Voorbeeld: Je voelde angst om een belangrijk gesprek met een collega aan te gaan, en je vermeed het gesprek.
Stap 2: Visualiseer de emotie als een golf
Sluit je ogen en stel je de emotie voor als een golf in de oceaan. Deze golf begint klein, groeit groter, bereikt een piek, en neemt dan langzaam af. Emoties werken vaak op dezelfde manier: ze komen op, bereiken een hoogtepunt, en verdwijnen weer. Sta jezelf toe om de emotie in je lichaam te voelen zonder eraan te ontsnappen.
- Voorbeeld: Voel de angst in je lichaam – misschien als een spanning in je borst of een knoop in je maag. Stel je voor dat deze angst een golf is die langzaam opkomt en vervolgens weer afneemt.
Stap 3: Surf óp de golf, niet ertegen
In plaats van te vechten tegen de emotie of te proberen deze te vermijden, richt je je aandacht op het toelaten van de emotie. Laat het gevoel er zijn zonder het te onderdrukken. Zeg tegen jezelf: “Dit is gewoon een emotie, en zoals een golf, zal het weer voorbijgaan.”
- Voorbeeld: Terwijl je de angst voelt, zeg je tegen jezelf: “Deze angst is als een golf, en hij zal uiteindelijk weer afnemen.”
Stap 4: Focus op je waarden
Nadat je de emotie hebt toegelaten en je beseft dat hij tijdelijk is, breng je je aandacht terug naar je waarden. Vraag jezelf: Welke waarde wil ik nu volgen, ondanks deze emotie?
- Voorbeeld: Je waarde is misschien openheid en eerlijkheid in relaties. Ondanks de angst kun je besluiten toch het gesprek aan te gaan omdat je waarde belangrijker is dan het ongemak van de angst.
Reflectie:
Door emoties te zien als golven die komen en gaan, leer je dat ze niet permanent zijn en je niet hoeven te vermijden of controleren. Dit creëert de ruimte om keuzes te maken die passen bij je waarden, in plaats van te handelen op basis van de emotie.
Oefening: "Ruimte maken voor emoties"
Doel: Emoties ruimte geven in plaats van ze te vermijden, waardoor je vrijer wordt om keuzes te maken die aansluiten bij je waarden en behoeften.
Stap 1: Kies een lastige emotie
Kies een lastige emotie die je vaak probeert te vermijden. Dit kan iets zijn zoals schaamte, angst, boosheid, of verdriet.
- Voorbeeld: Je ervaart vaak schaamte wanneer je om hulp moet vragen, en als gevolg daarvan vermijd je het om hulp te vragen, zelfs als je het echt nodig hebt.
Stap 2: Breng de emotie in je lichaam
Sluit je ogen en neem een paar diepe ademhalingen. Richt je vervolgens op waar je de emotie in je lichaam voelt. Misschien voel je spanning in je schouders, druk op je borst, of een knoop in je maag. Probeer de emotie zo gedetailleerd mogelijk in je lichaam te lokaliseren en te beschrijven.
- Voorbeeld: Je voelt de schaamte als een zwaar gevoel op je borst en als een lichte druk in je keel.
Stap 3: Geef de emotie ruimte
In plaats van de emotie weg te duwen, stel je voor dat je ruimte maakt voor de emotie in je lichaam. Dit kun je visualiseren als het maken van fysieke ruimte rondom de plek waar je de emotie voelt. Stel je voor dat je de emotie vriendelijk verwelkomt en dat deze emotie er mag zijn, hoe ongemakkelijk ook.
- Voorbeeld: Je stelt je voor dat je borst zich opent, waardoor er meer ruimte komt voor het zware gevoel van schaamte. In plaats van het gevoel te verdringen, laat je het er gewoon zijn.
Stap 4: Observeer de emotie zonder ermee te fuseren
Nu je ruimte hebt gemaakt voor de emotie, probeer jezelf te zien als een observator van de emotie in plaats van erin op te gaan. Zeg tegen jezelf: “Ik voel schaamte, maar ik ben niet mijn schaamte.” Dit helpt je om afstand te nemen van de emotie.
- Voorbeeld: Je zegt tegen jezelf: “Ik voel schaamte, maar ik ben meer dan deze schaamte. Ik ben iemand die om hulp mag vragen.”
Stap 5: Kies een waarde-gedreven actie
Vraag jezelf: Wat zou ik doen als ik deze emotie accepteer, in plaats van te proberen deze te vermijden? Denk aan een kleine actie die past bij je waarden en behoeften, ondanks de emotie.
- Voorbeeld: Als je waarde is om verbondenheid te voelen en eerlijk te zijn, kun je besluiten om toch om hulp te vragen, ondanks de schaamte, omdat de waarde belangrijker is dan het ongemak van de emotie.
Reflectie:
Door ruimte te maken voor lastige emoties, voorkom je dat je ze vermijdt en kunt je vrijer handelen vanuit je waarden. Je leert dat je emoties niet hoeft te beheersen of weg te duwen, maar dat je ze kunt toelaten en toch naar je waarden kunt leven.